در ازدحام زندگی، گاهی قلبمان جزیره‌ای دورافتاده می‌شود و پرسشی در خلوت جان می‌پیچد: «نمی توانم دوست پیدا کنم؟». ترس از طرد شدن و شتاب زمانه، زنجیری نامرئی بر دستانمان می‌بندد و یافتن همدم جدید را به افسانه‌ای دور بدل می‌کند. در این میان عواملی مانند ترس از طرد شدن، کمبود اعتمادبه‌نفس، نبود فرصت‌های مناسب برای آشنایی یا تجربه‌های تلخ گذشته موانعی هستند که به چشم می‌آیند.
بعضی افراد هم با وجود داشتن ارتباط‌های فراوان، در برقراری رابطه‌ای عمیق و واقعی ناتوان هستند. این موضوع به سلامت روان آسیب می‌زند و احساس بی‌ارزشی را در فرد تقویت می‌کند. دوستی مهارتی آموختنی است. با شناخت موانع درونی و اجتماعی، یادگیری مهارت‌های ارتباطی و قدم گذاشتن در مسیر تعامل با دیگران ساختن دنیای روابط کار سختی نیست. در این مقاله از حس به این سوال مهم پاسخ می‌دهیم که چرا نمی توانم دوست پیدا کنم و به راهکارهایی کاربردی برای ساختن روابطی سالم و پایدار می‌پردازیم. پس، برای پیدا کردن دوستانی بیشتر تا انتهای این مقاله از کلینیک حس همراه ما باشید.
از اضطراب تا ارتباط: چرا نمی توانم دوست پیدا کنم؟
داشتن دوستانی اندک یا نداشتن هیچ دوستی، برای بسیاری از افراد به دغدغه‌ای روبه‌رشد تبدیل شده است و همه آن‌ها از خودشان می‌پرسند: «چرا نمی توانم دوست پیدا کنم؟». طبق نظرسنجی که در موسسه‌ای تحقیقاتی انجام شده است، ۲۲ درصد از افراد نسل هزاره (متولدین حدودا بین دهه ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ میلادی) گزارش داده‌اند که هیچ دوستی ندارند.
به نقل از دکتر جسیکا ارمیلیو، روانشناس بالینی مرکز Humantold، در سایت verywellmind: «تجربه کمبود یا نداشتن دوست، موضوعی شایع است. بسیاری از افراد احساس می‌کنند که دوستی ندارند یا دیگران آن‌ها را درک نمی‌کنند.»
به گفته دکتر ارمیلیو، دلایل مختلفی وجود دارد که باعث ایجاد مشکل در شروع یا ادامه روابط دوستانه می‌شوند. در ادامه به بررسی این دلایل می‌پردازیم.
اضطراب
بسیاری از افراد هنگام مواجهه با افراد جدید، سطحی از اضطراب را تجربه می‌کنند. این اضطراب ریشه در ترس از طرد شدن یا قضاوت شدن توسط دیگران دارد. شاید بپرسید اضطراب چه ربطی به این دارد که نمی توانم دوست پیدا کنم؟ زمانی که نسبت به خود احساس تردید یا اضطراب داریم، ایجاد گفتگویی موثر به طور قابل توجهی دشوار می‌شود. این احساسات ناخوشایند ما را به سمت اجتناب از ایجاد دوستی سوق می‌دهند.
اجتناب
اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی یکی از موانع پنهان در مسیر ایجاد روابط دوستانه است که در پاسخ به اینکه چرا نمی توانم دوست پیدا کنم؟ باید بررسی شود. بسیاری از افراد بدون آنکه متوجه باشند، از فرصت‌های تعامل با دیگران فاصله می‌گیرند تا از چالش‌های برقراری دوستی‌های جدید دور شوند. این رفتار اجتنابی اغلب ناآگاهانه است و به چشمتان نمی‌آیند.
توقعات بالا
بعضی افراد خود را تحت فشار قرار می‌دهند تا دایره بزرگی از دوستان داشته باشند اما حواسشان نیست که برای بهره‌مندی از مزایای روان‌شناختی دوستی، نیازی به داشتن جمع زیادی از دوستان ندارند. تحقیقات نشان می‌دهند که یک یا دو رابطه‌ی دوستانه عمیق تاثیرات مثبت قابل توجهی بر سلامت روان فرد دارند؛ بنابراین بهتر است تمرکز خود را بر ایجاد همین ارتباط‌های معنادار بگذارید و خود را از فشار ساختن فهرستی بی‌پایان از دوستان رها کنید. به قول مامان‌بزرگ‌ها: «بهتر است که یک دوست خوب داشته باشی تا صد دوست بی‌وفا»
استفاده مفرط از رسانه‌های اجتماعی
شاید جواب سوال شما که چرا نمی توانم دوست پیدا کنم در استفاده مفرط از رسانه‌های اجتماعی پنهان است. تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند، احساس تنهایی و افسردگی بیشتری را تجربه می‌کنند. در واقع استفاده زیاد از رسانه‌های اجتماعی باعث ایجاد توهم ارتباط می‌شود که افراد را از روابط عمیق و معنادار واقعی دور می‌کند. همچنین مقایسه‌های مداوم با دیگران و تعاملات سطحی آنلاین باعث کاهش ارتباطات واقعی و عمیق می‌شوند.
اختلالات و ویژگی‌های شخصیتی
عوامل دیگری مانند اختلال اضطراب اجتماعی، درون‌گرایی و عدم آگاهی از مکان‌های مناسب برای پیدا کردن دوستان فرایند دوستیابی را دشوارتر می‌کنند. افرادی که اضطراب اجتماعی دارند، از برقراری ارتباط و مواجهه با افراد جدید می‌ترسند و این باعث می‌شود که از فرصت‌های اجتماعی دوری کنند. همچنین افراد درون‌گرا معمولا ترجیح می‌دهند در محیط‌های آرام و تنها باشند. پس دایره روابط اجتماعی‌شان محدود می‌شود.
تنهایی چه تاثیری بر سلامت روان می‌گذارد؟
شاید از خودتان بپرسید اینکه نمی توانم دوست پیدا کنم چه تأثیراتی بر سلامت روانم می‌گذارد؟ از بدو تولد، نیاز به پیوندهای امن و پایدار وجود دارد که در کودکی توسط والدین یا مراقبان تأمین می‌شوند. اما هرچه بزرگ‌تر می‌شویم به دنبال روابط نزدیک‌تر و معنادارتر برای برآوردن این نیازها می‌گردیم. تاثیرهای نداشتن دوست عبارت‌اند از:
- نداشتن احساس تعلق: پیدا کردن و حفظ دوستی‌های نزدیک، احساس تعلق را برای ما به ارمغان می‌آورد که به ما کمک می‌کند تا استرس را بهتر مدیریت کنیم.
- تنهایی: حس ما بودن و حمایت که در دوستی‌های نزدیک پیدا می‌شود، به ما کمک کند تا بهتر با چالش‌ها مقابله کنیم. (مقاله مرتبط: تنهایی بعد از مهاجرت)
- مشکلات سلامت روانی: تنهایی و انزوا زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات سلامت روانی هستند؛ چراکه ما موجودات اجتماعی هستیم و نیاز به پیوندهای نزدیک و معنادار با دیگران داریم.
چگونه دوستی‌های عمیق بسازیم؟
تا اینجا به سوالی که مثل خوره ذهنتان را می‌خورد یعنی چرا نمی توانم دوست پیدا کنم پاسخ دادیم. طبق نظرسنجی که در سال ۲۰۲۱ توسط شرکت سیگنا انجام شد، بیش از نیمی از بزرگسالان در ایالات متحده احساس تنهایی می‌کنند. در واقع این وضعیت به‌قدری رایج است که محققان به طور غیررسمی آن را «اپیدمی تنهایی» نام‌گذاری کرده‌اند. این پدیده باعث احساس تنهایی در نوجوانان و جوانان، بزرگسالان مسن می‌شود و بر روابط خانواده‌ها و محیط‌های کاری تأثیرگذار است.
دکتر ماریسای جی فرانکو، استاد، سخنران و نویسنده کتاب «چگونه علم دلبستگی به شما کمک می‌کند تا دوستان جدید پیدا کنید و آن‌ها را نگه دارید»، در سایت psychcentral می‌گوید: «عوامل مختلفی باعث احساس تنهایی در شما می‌شوند اما در مقابل راه‌های زیادی هم وجود دارند که به شما کمک می‌کنند دوستان جدید پیدا کنید و با به‌کارگیری این استراتژی‌ها دیگر دغدغه اینکه چرا نمی توانم دوست پیدا کنم ندارید. همچنین فعالانه‌تر در تعاملات اجتماعی شرکت می‌کنید و با فرصت‌های بیشتری برای آشنایی با افراد جدید و همفکر روبه‌رو می‌شوید.»
۱- محیط امن و راحت پیدا کنید
تا حالا به خودتان گفته‌اید شاید دلیل اینکه نمی توانم دوست پیدا کنم این است که در جای مناسبی دنبال آن نیستم؟ برای پیدا کردن دوستی هم‌پا اول باید جاهایی رو پیدا کنید که در آن حس خوبی دارید و راحت هستید. با خودتان خلوت کنید و ببینید چه محیطی برای شما دلچسب است.
۲- به نیازهای شخصیتان توجه کنید
آیا شما کسی هستید که در تعاملات یک‌به‌یک احساس راحتی بیشتری می‌کنید یا با حضور افراد زیاد احساس بهتری دارید؟ پاسخ به این سؤالات می‌تواند به شما کمک کند که در موقعیت بهتری برای یافتن محیط مناسب جهت پرورش دوستی‌های جدید قرار بگیرید.
اگر شما فردی خجالتی هستید که شروع گفتگو با افراد غریبه در مهمانی بزرگ برایتان دشوار است، محیط راحت برای شما می‌تواند گروهی کوچک با فعالیت‌های ساختاریافته مانند گروه بازی‌های رومیزی یا گروهی داوطلبانه با وظایف مشخص باشد. در این محیط‌ها، تمرکز بر فعالیت مشترک است و فشار کمتری برای شروع گفتگوهای طولانی احساس می‌کنید، در نتیجه راحت‌تر می‌توانید یخ بین خودتان و دیگران را بشکنید.
۳- ایجاد رابطه زمان کافی می‌خواهد
ایجاد دوستی‌های معنادار زمان می‌برد. طبق مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ توسط محققان دانشگاه کانزاس، رابطه برای اینکه از آشنایی‌های ساده به دوستان معمولی تبدیل شود، حدود ۵۰ ساعت وقت در فعالیت‌های مشترک نیاز دارد. همچنین ۹۰ ساعت برای تبدیل شدن به دوستان واقعی و بیش از ۲۰۰ ساعت برای تبدیل شدن به دوستی نزدیک لازم است.
دوست داشتن کسی، لذت بردن از همراهی با او و تمایل به دوستی با او کافی نیست. برای ایجاد این ارتباط، باید زمانی را برای شکل دادن و نگهداری آن دوستی اختصاص دهید. اگر می‌خواهید دوستی‌های معنادارتر با همکاران خود بسازید، زمان بیشتری را در فعالیت‌های اجتماعی خارج از محیط کار با هم سپری کنید.
۴- از کمک مشاور غافل نشوید
اگر با فکر اینکه چرا نمی توانم دوست پیدا کنم خودخوری می‌کنید و به جوابی نمی‌رسید، بهتر است از روان‌شناسی کاربلد کمک بگیرید. کمک گرفتن از درمانگر بینش و راهکارهای ارزشمندی برای درک و حل مسائل شخصیتان ارائه می‌دهد. گاهی تجربه‌های گذشته مانع صمیمیت و آسیب‌پذیری ما در روابط جدید می‌شوند و انواع روشهای روان درمانی فردی این موانع را برطرف می‌کنند. (مقاله مرتبط: تفاوت روانشناس با روانکاو)
کلام آخر حس
خیلی از افراد با این سوال که چرا نمی توانم دوست پیدا کنم روزشان را به شب می‌رسانند. تعدادی از آن‌ها علت را پیدا می‌کنند و روابط دوستی جدید می‌سازند اما بعضی هم فکر می‌کنند همیشه تنها می‌مانند. باورهای غلط و روان‌شناسی زرد درباره درون‌گرایی هم این حس را تشدید می‌کند. با مطالعه این مقاله دیگر می‌دانید که ساختن رابطه دوستانه مهارتی یاد گرفتنی است و به کمک روان‌شناسان می‌توانید دوستی پایدار و وفادار پیدا کنید.
حتی اگر مهاجرت کرده‌اید و می‌گویید در کشوری غریب نمی توانم دوست پیدا کنم نگران نباشید؛ تیم مشاوران حس به شما کمک می‌کنند تا با کسب مهارت‌های دوستیابی و رفع موانع شخصیتی روابطی صمیمی رقم بزنید. با پرکردن فرم نوبت‌دهی پل ارتباطی خود را با مشاوران ما بسازید و با شرکت در جلسات آنلاین مشاوره جعبه‌ابزار مهارت‌های درون‌فردی و بین‌فردی‌تان را کامل کنید.
سوالات متداول
- چگونه روابط دوستی خود را حفظ کنیم؟
برای دوستانتان وقت بگذارید، دوستی همدل و در دسترس باشید. - بهترین راهکار برای مواجهه با فکر اینکه نمی توانم دوست پیدا کنم چیست؟
بهترین راهکار برای مواجهه این است که از ملاقات با افراد جدید و طرد شدن نترسید. - روشهای آسان برای دوستیابی کداماند؟
لبخند زدن، سلام گفتن به فرد جدید، باز بودن و صادق بودن درباره علاقهمندیهایتان روشهای آسان برای دوستیابی هستند.