گرایش جنسی یا تمایلات جنسی مجموعه احساساتی هستند که فرد از نظر عاطفی، عاشقانه یا جنسی به دیگران تجربه میکند. این گرایش در طیفی گسترده از حس دگرجنس‌گرایی، همجنسگرایی گرفته تا دوجنس‌گرایی، بدون گرایش و سایر هویت‌های جنسی قرار می‌گیرد. هر فرد در دوره‌های مختلف زندگی خود به شناخت متفاوتی از تمایلاتش می‌رسد. در واقع تمایلات جنسی مانند نقشه‌ای درونی، احساسات عاطفی و جنسی را در مسیرهای مختلفی هدایت میکنند.
برای تشخیص گرایش جنسی باید احساسات، روابط و واکنش‌های عاطفی خود را بررسی کنید و از منابع علمی، روان‌شناسان، سکس‌تراپ، انواع گروه درمانی یا روان درمانی (مقاله مرتبط: روان درمانی چیست) کمک بگیرید. در مطلب پیش رو به تعریف و تحلیل انواع گرایشهای جنسی می‌پردازیم. اگر دچار سردرگمی جنسی و عاطفی شده‌اید، با مطالعه این مقاله از کلینیک حس، مسیر شناختی‌تان روشن میشود و به درک بهتری از تمایلاتتان می‌رسید.
گرایش جنسی چیست؟
تا حالا به گرایش جنسی خودتان فکر کرده‌اید؟ این که چه احساسی به کشش جنسی و عاطفی دارید و علایق و ترجیحاتتان در روابط عاشقانه و جنسی چیست، بخشی از هویت شما را تشکیل می‌دهد. رابطهای که در زمان خاصی دارید، لزوما هویت جنسی شما را تعیین نمی‌کند. گرایش جنسی سیال است و با گذر زمان یا تغییر شرایط تغییر میکند. هر تجربه جدید نشانه‌ای است تا خود را بهتر بشناسید و به درک عمیق‌تری از احساساتتان برسید. برای درک این موضوع بیایید یکی از داستان‌های واقعی افراد LGBT+ در سایت theproudtrust را بخوانیم:
«من زنی همجنس‌گرا، ۲۱ساله و اهل زیمبابوه هستم که در خانواده مسیحی پروتستان بزرگ شدم و در مدارس کاتولیک تحصیل کردم. از کودکی متوجه کشش عاطفی خود به دختران شدم اما در دوران دبیرستان که اتفاقا بیشتر هم مذهبی بودم، این موضوع برایم پررنگ‌تر شد. در ۱۵سالگی، وقتی فهمیدم که نمی‌توانم با مرد ازدواج کنم تصمیم گرفتم راهبه شوم؛ چراکه فکر می‌کردم باید بین ایمان و گرایش جنسی‌ام یکی را انتخاب کنم.
بعدها در دانشگاه فهمیدم که می‌توانم از نهادهای مذهبی فاصله بگیرم اما همچنان به آموزه‌های عیسی ایمان داشته باشم. ایمان هرگز نباید باعث شود که از خودتان شرمنده باشید؛ شما همان‌طور که هستید، خوب و ارزشمند هستید.»
به نقل از سایت medicalnewstoday: «بیشتر دانشمندان اعتقاد دارند که گرایش جنسی نتیجه ترکیبی از عوامل محیطی، عاطفی، هورمونی و بیولوژیکی است. در واقع عوامل مختلفی در شکل‌گیری گرایش جنسی فرد نقش دارند و این عوامل برای هر شخص متفاوت هستند. در واقع گرایش جنسی فقط و فقط به شیوه تربیتی والدین یا اتفاقاتی که در دوران کودکی رخ داده است، وابسته نیست.
شاید در جمع افرادی را ببینید که اندامی دخترانه دارند، اما همانند پسرها لباس می‌پوشند و رفتار میکنند. این افراد همیشه زیر نگاه‌های اطرافیان اذیت میشوند و حتی به آن‌ها برچسب اختلالات روانی هم می‌زنند. لازم است بدانید که این گرایش‌ها به معنای بیماری روانی نیست و فقط ناشی از تنوع طبیعی در هویت و احساسات انسانی یا همان ناهماهنگی جنسیتی است.»
انواع گرایش جنسی و عاطفی چیست؟
بر اساس سایت معتبر healthline گرایش جنسی و عاطفی ۴۶ نوع مختلف دارند. هر جامعه‌ای بر اساس داستان‌هایی که دارد مستعد بروز نوع‌های مختلفی از گرایش‌ها میشود. تعدادی از این گرایش‌ها مخفی هستند و نمونه‌هایی از آن‌ها راحت‌تر دیده میشوند. در ادامه به بررسی تعدادی از این گرایش‌ها می‌پردازیم.
انواع گرایش جنسی
گرایش جنسی به احساسات یا تمایلات جنسی افراد نسبت به دیگران گفته میشود. این تمایلات شامل جذب شدن به جنسیت‌های مشخص، ویژگیهای جنسی خاص یا هیچ‌گونه کشش جنسی میشوند. گرایشهای جنسی طبق جدول زیر به طیف‌های مختلفی تقسیم میشوند و هر کدام ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارند.
| اصطلاح | توضیحات |
| آلوسکشوال (Allosexual) | افرادی که کشش جنسی به دیگران دارند. |
| آلوسکشیزم (Allosexism) | تعصب ناآگاهانه‌ای که فرض میکند همه افراد باید کشش جنسی تجربه کنند. |
| آندروسکشوال (Androsexual) | کشش جنسی به مردان یا ویژگیهای مردانه |
| آسه‌کسیوال (Asexual) | افرادی که کشش جنسی را تجربه نمی‌کنند یا کم تجربه میکنند. |
| آتوسکشوال (Autosexual) | لذت جنسی از خود فرد، فراتر از خودارضایی است. |
| آتوروماتیک (Autoromatic) | تجربه‌ای عاطفی و عمیق که فرد منبع عشق و تعلق را در درون خود می‌یابد. |
| بای‌کوریوس (Bicurious) | کنجکاوی برای تجربه کشش عاطفی یا جنسی به افراد از جنسیت‌های مختلف |
| دوجنسی یا بایسکشوال Bisexual | کشش جنسی یا عاطفی به افراد از جنسیت‌های مختلف |
| کاپیوسکشوال Cupiosexual | کسانی که کشش جنسی را تجربه نمی‌کنند اما تمایل به داشتن رابطه جنسی دارند. |
| دمی‌سکشوال Demisexual | کشش جنسی که تنها پس از ایجاد پیوند عاطفی شکل می‌گیرد. |
| گری‌سکشوال Graysexual | تجربه کشش جنسی به‌طور محدود یا با شدت کم |
| گی و لز Gay & Lesbian | کشش جنسی یا عاطفی به افراد هم‌جنس یا مشابه جنسیت خود دارند. |
| هتروسکشوال Heterosexual | کشش جنسی به افراد جنس مخالف |
| همجنسگرایی Homosexual | کشش جنسی یا عاطفی به افراد هم‌جنس یا مشابه جنسیت خود دارند. |
| آسه‌کسیوال لیبیدوئیست Asexual Libidoist | آسه‌کسیوال‌هایی که احساسات جنسی را تجربه میکنند، اما نه با دیگران |
| مونوسکشوال Monosexual | افرادی که کشش جنسی، عاطفی یا رمانتیک به یک جنسیت خاص دارند. |
| آمنیشیوال Amnesexual | افرادی که گرایش جنسی آن‌ها محدود به جنسیت یا گرایش جنسی خاصی نیست. |
| پان‌سکشوال Pansexual | کشش جنسی به هر جنسیت، جنس یا گرایش جنسی |
| پلی‌سکشوال Polysexual | کشش جنسی به افراد از جنسیت‌های مختلف |
| پوموسکشوال Pomosexual | افرادی که خود را با هیچ برچسب جنسی شناسایی نمی‌کنند. |
| کوییر Queer | افرادی که هویت جنسی یا جنسیتی غیرمعمول دارند. |
| آورسکشوال Averssexual | آسه‌کسیوال‌هایی که نسبت به تعاملات جنسی شدیدا بی‌میل یا بی‌علاقه هستند. |
| سکس فیوربل Sex-Favorable | آسه‌کسیوال‌هایی که در شرایط خاص ممکن است به تعاملات جنسی تمایل پیدا کنند. |
| سکس ایندفرنت Sex-Indifferent | افرادی که نسبت به رفتار جنسی بی‌تفاوت یا بی‌اعتنا هستند. |
| سکس‌ریپالست Sex-Repulsed | افرادی که به شدت نسبت به رفتار جنسی منزجر یا بی‌علاقه هستند. |
| اسکولیو سکشوال Skoliosexual | کشش جنسی به هویت‌های غیر سیس‌جندر |
| اسپکترا سکشوال Spectrasexual | کشش جنسی به چندین جنسیت یا هویت جنسیتی مختلف |
| کلوزتد Closeted | کلوزتد یا وضعیت «در کمد بودن» به افرادی در جامعه LGBTQIA+ اطلاق میشود که هویت، کشش، رفتار، بیان یا هویت جنسیتی خود را علنی نمی‌کنند. مثلا فردی که گرایش جنسی خود را به دیگران نمی‌گوید یا هویت جنسیتی‌اش را در جمع‌ها افشا نمی‌کند و ترجیح می‌دهد که این جنبه‌ها از زندگی‌اش برای دیگران پنهان بماند. |
| برون‌ریزی یا باز بودن Coming out | آرین که مدت‌ها در مورد هویت جنسی خود تردید داشت، پس از مدتی تصمیم می‌گیرد به دوستان نزدیک خود بگوید که او «بایسکشوال» است. این فرایند در طی گفت‌وگوهای مختلف با افراد متفاوت بود. او هر بار خودش را با احساس آزادی و راحتی بیشتری معرفی می‌کرد. این فرایند همان بیرون آمدن یا باز بودن است. |
| گاینسکشوال | فارغ از جنسیت موقع تولد این‌گونه افراد کشش جنسی یا عاطفی به زنان، افراد مؤنث یا ویژگیهای زنانگی دارند. مثلا مردی که ویژگی‌ها و رفتارهای زنانه دارد. |
| LGBTQIA+ | LGBTQIA+ برای توصیف افرادی به کار می‌رود که صرفا همجنس‌گرا یا سیس‌جندر نیستند. این حروف به ترتیب نشان‌دهنده لزبین، گی، دوجنس‌گرا، ترنس‌جندر، کوییر یا در حال پرسش، اینترسکس و آسه‌کسیوال هستند. علامت «+» به این معنا است که گرایش‌ها و هویت‌های جنسیتی متنوع دیگری نیز وجود دارند ولی در این مخفف جای نگرفته‌اند. |
| پاسینگ | تصورات و فرضیات جامعه در مورد جنسیت یا گرایش جنسی فرد |
انواع گرایش عاطفی
گرایش عاطفی به کشش‌ها و روابط عاطفی و رمانتیک اشاره دارد. این تمایلات به‌صورت احساسات و علاقه‌های عاطفی نسبت به دیگران بروز میکنند و جدا از تمایلات جنسی هستند. (مقاله مرتبط: تریسام چیست)
| اصطلاح | توضیحات |
| آروامانتیک Aromantic | افرادی که تجربه عاطفی یا رمانتیک کمی دارند یا به‌طور کامل بی‌عاطفه هستند. |
| دمی‌رومانتیک Demiromantic | کشش عاطفی تنها پس از ایجاد پیوند عاطفی قوی و معنادار |
| بای‌رومانتیک Biromantic | کشش عاطفی به افراد از بیش از یک جنسیت، اما بدون کشش جنسی |
| فلوئید Fluid | تغییرات در گرایش عاطفی و رمانتیک بر اساس شرایط مختلف |
| گری‌رومانتیک Grayromantic | کشش عاطفی گاهی اوقات، ولی با شدت کم‌تر از دیگران |
| گاینس رمانتیک Gynesromantic | کشش عاطفی به ویژگیهای زنانگی یا زنان |
| هترو‌رومانتیک Heteroromantic | کشش عاطفی به افراد جنس مخالف |
| همجنس‌گرا رمانتیک Homoromantic | کشش عاطفی به افراد هم‌جنس یا مشابه جنسیت خود |
| آسه‌کسیوال رمانتیک Aromantic | افرادی که کشش رمانتیک به کسی ندارند. |
| پان‌رومانتیک Panromantic | کشش عاطفی به افراد از هر جنسیت یا گرایش جنسی |
| پلی‌رومانتیک Polyromantic | کشش عاطفی به افراد از جنسیت‌های مختلف |
روش‌های تشخیص گرایش جنسی
روش‌های تشخیص گرایش جنسی برای هر فرد متفاوت هستند. از تستهای مختلف روانشناسی گرفته تا روش‌های روان درمانی فردی و بررسی بیولوژیک همگی نقشه راهنمایی موثر برای شما هستند.
- تحلیل احساسات و جذابیت‌ها: یکی از ابتدایی‌ترین روش‌ها این است که فرد به احساسات و کشش‌های جنسی و عاطفی خود نسبت به افراد مختلف توجه کند.
- بررسی تجربیات گذشته: گاهی افراد می‌توانند با بررسی تجربه‌های قبلی، به درک بهتری از گرایش جنسی خود برسند. این گزینه شامل روابط جنسی، عاطفی یا رمانتیک میشود که فرد قبلا تجربه کرده است.
- کشف هویت و گرایش از طریق صحبت با دیگران: بحث و گفتگو با دیگران در مورد تجربه‌های جنسی یا عاطفی به افراد کمک میکند تا به درک بهتری از گرایش جنسی خود برسند. این گفتگوها می‌توانند در میان دوستان، خانواده یا افراد هم‌جنس با فرد باشند.
- بررسی احساسات و تمایلات در موقعیت‌های مختلف: شناسایی تمایلات جنسی یا عاطفی به موقعیت‌های مختلف بستگی دارند.
- استفاده از منابع آموزشی: مطالعه کتاب‌ها، مقالات، یا منابع آنلاین که به توضیح انواع گرایشهای جنسی و هویتی می‌پردازند، به افراد کمک میکنند تا به درک بهتری از خود و گرایشهای خود برسند. این منابع به شکستن کلیشه‌ها و ترس‌ها کمک میکنند.
- صبر و خودآگاهی: درک گرایش جنسی زمان‌بر است و شخص نیاز دارد که صبر کند و اجازه دهد که این هویت به طور طبیعی و بدون فشار ایجاد شود. خودآگاهی و پذیرش خود، بخشی از فرایند است. در این فرایند مشاوران و روان‌درمانگران بهترین افرادی هستند که شما را به خودآگاهی می‌رسانند.
- پذیرش تغییرات در طول زمان: امکان دارد گرایش جنسی در طول زمان تغییر یا رشد کند. افراد در مراحل مختلف زندگی خود کشف میکنند که کشش جنسی یا عاطفی آن‌ها به افراد مختلف متفاوت است.
در نهایت هر فرد حق دارد که بدون احساس فشار یا استرس به کشف هویت خود بپردازد.
کلام آخر
کاملا طبیعی است که در میان طیف گسترده‌ای از اصطلاحات مربوط به گرایش جنسی، کشش رمانتیک و رفتار جنسی احساس سردرگمی یا تردید کنید. داشتن دایره لغاتی وسیع و آشنایی با اصطلاحات گرایش جنسی برای توصیف هویت، درک بهتری از احساسات و تمایلاتتان به شما می‌دهد و این راهی برای پذیرش، یافتن اعتبار و ارتباط با جامعه‌ای حمایتی است.
هر فرد سفری منحصربه‌فرد در خودشناسی دارد. یافتن کلماتی که بیشترین معنا را برای شما داشته باشند مهم‌ترین نقش را ایفا میکنند. کلینیک حس با تیمی از متخصصان کاربلد همراه شما است تا در این مسیر خودشناسی، درک بهتری از احساسات و تمایلات خود پیدا کنید. اگر به دنبال پاسخی برای پرسش‌های درونی‌تان هستید، همین امروز با پرکردن فرم نوبت‌دهی، اولین قدم را به‌سوی آگاهی و آرامش بردارید!
سوالات متداول
- گرایش جنسی BDSM چیست؟
در این گرایش جنسی افراد برده یا ارباب میشوند و رابطهای دردناک دارند. - تست تعیین گرایش جنسی چیست؟
تست تعیین گرایش جنسی یکی از انواع تستهای روانشناسی است که به شما کمک میکنند بفهمید چه گرایش جنسی دارید. (مقاله مرتبط: تست شخصیت شناسی) - هویت جنسیتی چیست؟
هویت جنسیتی احساس درونی فرد نسبت به جنس خود است که امکان دارد با جنسیت تعیینشده هنگام تولد متفاوت باشد. - انواع هویت جنسیتی کداماند؟
هویت جنسیتی شامل مردانه، زنانه، خنثی و مشترک است. ترنسها هویتی متفاوت از جنسیت تولدشان دارند اما دوجنسهها ویژگیهای فیزیکی هر دو جنس را دارند. - آشفتگی جنسیتی چیست؟
آشفتگی جنسیتی زمانی است که هویت جنسیتی فرد با جنسیت ثبت شده در هنگام تولد یا ویژگیهای جسمیاش تطابق ندارد و باعث ناراحتی یا پریشانی میشود. - عوارض آشفتگی جنسیتی چیست؟
افراد مبتلا به آشفتگی جنسیتی بهخاطر ترس آزار و تمسخر از حضور در جامعه خودداری میکنند و درگیر مشکلات روانی مانند اضطراب، اختلالات گوارشی و اعتیاد میشوند. - مراحل تغییر جنسیت در ایران چیست؟
برای تغییر جنسیت در ایران، فرد باید مجوز قانونی از روانپزشک، دادگاه و پزشکی قانونی دریافت کند و مراحل مختلفی از جمله رواندرمانی و آزمایشها را بگذراند. - شرایط تغییر جنسیت چیست؟
شرایط تغییر جنسیت شامل مراحل مختلفی از جمله تغییر اجتماعی، درمان هورمونی و جراحی میشود که بسته به نیاز فرد و توان مالی و تمایل شخصی متفاوت است. - برای عمل تغییر جنسیت و تغییر شناسنامه ترنسها چه مجوزهای قانونی لازم است؟
برای عمل تغییر جنسیت و تغییر شناسنامه ترنسها در ایران، فرد باید از روانشناس، جراح و پزشک متخصص غدد تاییدیه بگیرد، سپس مجوز قانونی از پزشکی قانونی و دادگاه دریافت کند. - انواع جراحیهای تغییر جنسیت کداماند؟
تغییر جنسیت مرد به زن شامل جراحیهایی مانند کاشت سینه، بیضهبرداری، جراحی پلاستیک صورت و آلت تناسلی است و تغییر جنسیت زن به مرد شامل هورمون درمانی، برداشتن سینهها، فالوپلاستی و هیسترکتومی میشود. - تغییر جنسیت چه عوارضی دارد؟
خونریزی، عفونت، پس زدن پیوند و پشیمانی در درازمدت عوارض تغییر جنسیت هستند. - تفاوت گرایش جنسی نامتعارف با انحرافات جنسی چیست؟
انحرافات جنسی به کشش جنسی غیرعادی به اشیا، موقعیتها یا افراد گفته میشود که به علت آسیبهای دوران کودکی یا تجربیات تحریککننده تکرار شونده ایجاد میشوند. انحرافات جنسی شامل عریانگرایی، فتیشیسم، مالش دوستی، کودک دوستی و مازوخیسم جنسی هستند. - آیا گرایش جنسی تغییر میکند؟
بله در طی زمان با انتخاب خود فرد قابل تغییر است. - حکم شرعی انواع گرایش جنسی چیست؟
از نظر اسلام بعضی گرایشهای جنسی مثل همجنسگرایی حرام هستند. - هزینه عمل تغییر جنسیت چقدر است؟
هزینه عمل تغییر جنسیت به نوع عمل، کلینیک و پزشک بستگی دارد.