استرس همواره بهعنوان یکی از چالشهای روانی در بعد فردی و اجتماعی زندگی افراد مطرح است و استرس مهاجرت یکی از انواع مرسوم این حس به شمار میرود. مهاجرت پدیدهای است که فرایند آمادگی، انجام و حوادث بعد از آن، امکان دارد با استرس همراه باشد؛ بنابراین آشنایی با علائم و نشانهها و شیوه مواجهه با آن، امری ضروری به نظر میرسد. مقابله با استرس قبل از مهاجرت اگر در مراحل ابتدائی صورت گیرد، میتواند عوارض ناشی از آن را تا حد زیادی کاهش دهد. به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم در این مقاله از کلینیک حس شما را با استرس پیش از مهاجرت و روشهای مقابله با آن آشنا کنیم پس تا انتهای مطلب با ما باشید.
استرس قبل از مهاجرت چیست؟
مهاجرت، به معنای ورود به یک کشور یا مکان جدید میتواند با استرس همراه باشد. فکرکردن به ترک دوستان و خانواده، آمادهکردن شرایط، تأمین وسایل موردنیاز برای مهاجرت، زندگی بعد از آن و موارد دیگر، از جمله عوامل استرسزا هستند. در واقع، هنگامی که فرد به فکر مهاجرت میافتد قبل از اقدام و قرارگیری در شرایط آن، یک سری از تنشها و استرسها را تجربه میکند.
دلایل ایجاد استرس قبل از مهاجرت
از دلایل ایجاد استرس قبل از مهاجرت میتوان موارد زیر را نام برد:
۱- فاصلهگرفتن از دلبستگیهای عاطفی
دلبستگیهای عاطفی، یکی از ارکان مهم زندگی هر فردی است. زمانی که فرد تصمیم به ترک وطن میگیرد، ممکن است این مسیر را به تنهایی طی کند. مهاجرت بهتنهایی میتواند فرد را با چالشهای فراوانی مواجه نماید. یکی از این چالشها، آمادگی روانی برای دوری از خانواده و عزیزان است. فرد ممکن است در حین آمادگی برای دوری از خانواده دچار استرس شود؛ بنابراین آموزش مقابله با استرس قبل از مهاجرت و روشهای مدیریت آن، برای افرادی که قصد مهاجرت دارند، ضروری است.
۲- ورود به یک مکان جدید
ورود به یک کشور جدید، بهخصوص زمانی که آشنایی چندانی با محیط، شرایط فرهنگی و اجتماعی آنها ندارید، ممکن است بسیار استرسزا باشد. توانایی انطباق و سازگاری با این موضوع، آمادگی روانی و قوت روحی فراوانی را میطلبد. برای مثال، وقتی شما به کشور دیگری مهاجرت میکنید، اطمینان کافی از مقبولیت در جامعه آن کشور، جایگاه اجتماعی، آینده شغلی و عاطفی خود ندارید. فکر کردن بهتمامی این عوامل و مسائلی که ممکن است شما بعد از مهاجرت با آنها مواجه شوید، سبب بروز استرس قبل از مهاجرت میشود.
۳- به نتیجه رسیدن برنامهها و اقدامات
همواره به هنگام مهاجرت هر فرد حجم زیادی از اهداف و برنامهها را برای خود تعیین میکند و به تحقق آنها امید دارد. در اغلب موارد، فرد وقت و هزینه زیادی را برای به نتیجه رسیدن آنها صرف میکند. برای مثال، ممکن است رؤیاپردازیهای زیادی در مورد شرایط بعد از مهاجرت خود داشته باشد، اما هنگام رویارویی با مشکلات و مشاهده واقعیتها دچار تردید و یا اضطراب شود.
عدم کمالگرایی و قضاوت بر اساس مشاهدات خود میتواند باعث تعدیل این تنش و مقابله با استرس قبل از مهاجرت گردد. فرد مهاجر باید به خاطر داشته باشد که اگر قرار است به اهداف خود برسد باید چندین برابر شهروندان آن کشور تلاش کند. به طور مثال، برای دستیابی به یک شغل عالی، مهاجران باید مهارت بالایی داشته باشند تا هنگام مقایسه با سایر افراد، از آنها سبقت بگیرند.
۴- دغدغههای مالی
شاید تصور کنید که استرس تنها از لحاظ عاطفی و روانی فرد را درگیر کرده و موجب ناتوانی او در انجام کارهای روزمره میگردد. هزینههای جاری در زمینه جابهجایی، اجارهخانه، سفارت و تمامی موارد مالی فرد را از لحاظ روانی تحتتأثیر قرار میدهند. برنامه منظم و اتخاذ تدبیر مالی مناسب میتواند بهترین راهکار برای جلوگیری و مقابله با استرس قبل از مهاجرت باشد.
۴ راهکار قطعی و ساده برای مقابله با استرس پیش از مهاجرت
مواجهه با استرس قبل از مهاجرت و تنش، در وهله اول حاصل شرایط بیرونی و گاه عدم تدبیر خود فرد است. البته باید دقت کرد که گاهی عواملی سبب ایجاد استرس میشوند که از اراده و تدبیر ما خارج هستند و ما دخالتی در بهوجودآمدن آنها نداریم. هنگام بهوجودآمدن این شرایط، آشنایی با روشهای مدیریت تنش و استرس بهترین کمک را به فرد مینماید. برای کاهش استرس میتوانید موارد زیر را انجام دهید:
۱- زمان دادن به خود
سادهترین راهکار در بهبود استرس پیش از مهاجرت، زمان دادن به خود است. در همین راستا، باید روند و مراحل مهاجرت را بهتدریج انجام داده و پیش برد. هر چه فرایند مهاجرت آرامتر و بهصورت پلهپله انجام بگیرد فرد آرامش بیشتری خواهد داشت. برخورداری از یک برنامهریزی مشخص، انجام تدریجی امور مهاجرتی، تقویت روحیه و مواردی ازاینقبیل اقدامات مؤثری در این راستا هستند.
در نتیجه، اگر قصد مهاجرت به کشور دیگری را دارید کارهای خود را اولویتبندی کنید و آنها را در یک بازه زمانی مناسب به انجام برسانید. برنامهریزی مناسب سبب میشود که شما نسبت به هر لحظه از فرایند و مراحل مهاجرت خودآگاهی داشته باشید. از سوی دیگر، با برنامهریزی میتوانید تا حدودی اتفاقات را پیشبینی کنید و کنترل بهتری روی آنها داشته باشید. این آگاهی نقش مهمی در کاهش استرس قبل از مهاجرت دارد.
۲- بازنگری در تصورات موجود و تقابل با ترسها
فردی که در یک کشور زندگی میکند، با شرایط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی آن آشنایی و سازگاری کامل دارد. زمانی که چنین فردی قصد مهاجرت به کشور دیگری را داشته باشد، مهمترین چالش او، روبروشدن با تفاوتهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن جامعه است. در واقع، عدم سازگاری یا داشتن تفکرات فانتزی و غیرواقعی در مورد کشور مقصد میتواند بسیار استرسزا باشد. بهتر است قبل از مهاجرت یا اقدام به آن، ابتدا با شرایط موجود در کشور مقصد بهخوبی آشنا شوید و دید واقعگرایانهای را در خود شکل دهید. دید واقعگرایانه و برنامهریزی بر اساس آن، میتواند به شما در مقابله با استرس قبل از مهاجرت بسیار کمک کند.
۳- دریافت راهنمایی از افراد متخصص
تصمیمگیری و تلاش برای مهاجرت و همچنین فراهمکردن مقدمات آن پروسهای طولانی و گاه سخت است. در موقعیتهایی که فرد تصمیم دارد بهتنهایی مهاجرت کند، این سختی بیشازپیش خود را نشان میدهد. مواجهه با سختیهای این راه، آن هم بهتنهایی ممکن است فرد را دچار فشار روانی و تنشهای فراوان کند. مشورتگرفتن از متخصصان در زمینههای مخالف و در این بازه زمانی راهکار بسیار مناسبی به شمار میرود. برای مثال، فرد در زمینه بیمه، خریداری یا اجارهخانه، شرایط تحصیلی و درمانی موجود باید سطح اطلاعات خود را افزایش دهد. آگاهی بر شرایط موجود در کشور مقصد یا هزینههای جاری در آنجا، میتواند شما در مقابله با استرس قبل از مهاجرت یاری دهد.
۴- دریافت مشاوره روانشناسی مؤثرترین راهکار
به طور معمول، هر نوع تغییر در زندگی امکان دارد با استرس همراه باشد. غلبه بر این تنش و استرس نیازمند آمادگی و تخصص است. در حالت عادی، وقتی افراد با تنش در هر سطح و عمقی روبرو میشوند، معمولاً آن را جدی نمیگیرند. گاهی افراد در مورد مهاجرت و شرایطی که بعد از آن برای آنها رخ میدهد، دچار تنش و اضطراب میشوند.
برخی از افراد این موضوع را جدی نمیگیرند و تصور میکنند بعد از مهاجرت و قرارگرفتن در جامعه و فضای جدید، این تنشها به طور خود به خودی از بین میرود، درحالیکه چنین نیست. هر تنش و اضطرابی که در اثر هر عاملی از جمله مهاجرت و استرس پیش از آن به وجود میآید، باید بهطورجدی پیگیری شود. عدم پیگیری و دریافت مشاوره برای مقابله با استرس قبل از مهاجرت فرد را مستعد مشکلات شدیدتر ازجمله تروما و افسردگی مینماید.
جمعبندی
مقابله با استرس قبل از مهاجرت گاه به آن سادگی که تصور میشود، نیست؛ بنابراین اقدامات مؤثر و ساده در راستای کنترل آن ضروری است. آشنایی با ریشههای بروز استرس قبل از فرایند مهاجرت، یکی از مهمترین اقدامات به شمار میرود. هر چند هر فردی بیشترین شناخت را نسبت به خود و روحیات خود دارد، اما همانطور که اشاره کردیم روانشناسان میتوانند حتی بهتر از خود فرد، ریشههای استرس در او را شناسایی کرده و به بهبود، کنترل یا درمان آن بپردازند.
مطالعه مقالات روانشناسی که بر مبنای مقالات علمی نگاشته شدهاند، نیز یکی از راههای ثانویه برای کنترل استرس است. تلاش در جهت مقابله با استرسها و تنشها، علاوه بر مراجعه به روانشناس تلاش خود فرد را نیز میطلبد.
سؤالات متداول
- ریسک ابتلا استرس قبل از مهاجرت در چه افرادی بیشتر است؟
افرادی که بهتنهایی قصد مهاجرت به سایر کشورها را دارند و وابستگی عاطفی آنها نسبت به دوستان و خانواده شدید است. همچنین افرادی که از اعتمادبهنفس کمی برخوردارند و در تقابل با مشکلات بهسرعت کنترل امور را از دست میدهند. - مؤثرترین راه بهبود اضطراب مهاجرت چیست؟
بهتر است افراد در صورت تشدید استرس و تنشها با یک تراپیست حرفهای صحبت کنند و توصیههای وی را به کار بگیرند. - آیا ممکن است استرس و تنش قبل از مهاجرت تشدید شود؟
بله. اگر فرد اقدام به کنترل و پیگیری ریشه آن نکند در صورت پیشرفت ممکن است باعث بروز افسردگی و تروما گردد.